2 maand medisch winterplan: “Daklozen zijn het hele jaar door kwetsbaar, niet enkel tijdens de winter”

Een Medisch Winterplan voor daklozen: betekent dit dat daklozen tijdens de winter vaker ziek zijn?

Lucille Ganchou: "Het idee dat dakloze mensen tijdens de winter kwetsbaarder zijn, is logisch: iedereen die tijdens koude maanden door de Brusselse straten wandelt ziet de opgehoopte dekens in de portalen waartussen verkleumde daklozen zitten verscholen."

Ine Vandenbussche: "Toch tonen de cijfers jaar na jaar dat er tijdens de winter niet meer straatdoden zijn in vergelijking met de rest van het jaar. Daklozen zijn het hele jaar door kwetsbaar, niet enkel tijdens de winter: daarom pleit Dokters van de Wereld al jaren voor een daklozenbeleid- en opvang die het ganse jaar door blijft bestaan. Vandaag gaan de deuren van de winteropvang in de lente onverbiddelijk dicht en worden elk jaar honderden daklozen – ook zieke daklozen- opnieuw op straat gezet. Dat moet beter."

Waarom dan toch naar de wintercentra trekken?

L.G.: "We moeten roeien met de riemen die we hebben. En ondanks de mankementen biedt de winter ons de kans om een paar maand naeen een zorgband op te bouwen met een publiek dat de rest van het jaar vaak onder de radar leeft. Op het winterplan bieden we een antwoord op de zorgnoden en starten we een begeleidingstraject op in samenspraak met de dakloze patiënt."

Wat houdt dat dan precies in?

L.G.: "Eerst en vooral geven we in een acute fase medische hulpverlening. We zijn in de 3 verschillende opvangcentra in totaal 6 avonden per week aanwezig met een team van artsen, onthaalmedewerkers en verpleegkundigen (van de Samusocial & Rode Kruis). Als een dakloze patiënt in ons kabinet binnenstapt, starten we een medisch onderzoek en verlenen de verpleegkundigen en artsen de noodzakelijke medische hulp."

Welke diagnoses zien jullie het vaakst?

I.V. : "Dat is het net: de daklozenpopulatie lijdt opvallend vaak aan chronische ziekten: ziektes die dus ook na de winter blijven spelen. Daarbij gaat het vaak om diabetes, longaandoeningen maar ook bijvoorbeeld kankers of leveraandoeningen. Bij dit soort chronische ziekten is het belangrijk om de patiënt regelmatig terug te zien, een zorgband op te bouwen, ervoor te zorgen dat de patiënt goed de medicatie neemt en weet wat de alarmsymptomen voor problemen zijn. Vandaar het belang van het contact zowel tijdens de winter als tijdens de zomer."

L.G. : "Daarom focussen we bij Dokters van de Wereld niet enkel op acute zorg maar ook op de integratie van de dakloze patiënt in het gewone zorgsysteem. Iemand met bijvoorbeeld HIV heeft er alle belang bij om het hele jaar door toegang te hebben tot de nodige zorg en medicatie. Wij willen het reguliere systeem niet vervangen en wij willen niet dat onze patiënten van een ngo afhankelijk blijven. Ons doelstelling is dan ook: ervoor zorgen dat onze patiënt ook zonder onze tussenkomst en ook na de winter terecht kan in het reguliere zorgsysteem. Daarom is de aanwezigheid en begeleiding van sociaalassistenten minstens even belangrijk als die van artsen en verpleegkundigen: het zijn zij die in de luwte werken aan een duurzame zorgtoegang voor onze patiënten, ervoor zorgen dat ze opnieuw in orde zijn met de mutualiteit of een medische kaart hebben bij het OCMW."

I.V.: "Voor de eerste keer dit jaar zijn er in sommige centra mensen van het OCMW aanwezig in de winteropvangcentra. Dat is een ongelofelijke vooruitgang: normaal duurt het soms weken om een medische kaart voor iemand te verkrijgen. Nu werken we in tandem met het OCMW en hebben we na 2 maand een integratietraject kunnen opstarten voor bijna 90 patiënten.

Bijna allemaal hadden ze een chronische ziekte. Momenteel zijn we bijvoorbeeld bezig met het herstellen van de zorgtoegang voor een 61-jarige dakloze vrouw die kampt met diabetes, hoge bloeddruk & lage rugpijn. Omdat ze geen zorgtoegang had, bleef ze verder sukkelen. Binnenkort zal deze vrouw opnieuw in orde zijn met haar papieren en (ook na het winterplan) opnieuw toegang hebben tot medicatie, artsen en zorgbegeleiding: geweldig, toch?"