hoe het begon
jaren '80
In 1978, ergens in de Chinese Zee, drijft een boot. Aan boord zitten 2564 Vietnamese vluchtelingen die in geen enkel land welkom zijn. Wanhopig heffen ze een spandoek op: “We worden bedreigd door honger en epidemieën. Verenigde Naties, red ons!” Artsen, waaronder de Fransman Bernard Kouchner, intellectuelen en journalisten vertrekken op een hospitaalschip ‘Het eiland van licht’ om de vluchtelingen te helpen en verslag te doen van hun situatie.
Dit is het begin van Médecins du Monde/Dokters van de Wereld, een organisatie die door Kouchner en een aantal andere Franse artsen op 1 Februari 1980 wordt opgericht. Ze hebben een drievoudige missie: vrijwillige ter hulp snellen, op plekken waar niemand anders kan of wil komen en tegelijk mensenrechtenschendingen waar ze getuige van zijn openbaar maken. Eén van de oprichters zag het groots. De organisatie moest pionier worden in « urgente noodhulp die binnen de kortst mogelijke termijn ter plaatse kon uitrukken, wat voor grote, logge internationale organen vaak onmogelijk is. »
In de jaren 80 komen de eerste missies van Dokters van de Wereld tot stand, onder andere in Afghanistan waar de inval van Sovjettroepen de al door hongersnood en armoede verzwakte bevolking nog in een diepere gezondheidscrisis duwt. Vervolgens, in 1981, schiet Dokters van De Wereld de burgers van El Salvador ter hulp waar een guerrilla-oorlog woedt en richten er een vluchtelingenkamp op. Later zijn we in de weer tijdens een epidemie van mazelen en tuberculose in Brazilië, helpen we politieke gevangenen van het apartheidsregime in Zuid-Afrika en dragen ons steentje bij in de wederopbouw van Cambodja na de genocide van Pol Pot.
Dokters van de Wereld werd een humanitaire pionier door ook in ontwikkelde landen actief te zijn. Dichterbij, in Frankrijk zelf, was ook hulp nodig in de strijd tegen uitsluiting van kansarmen. In 1986 opent het eerste opvang- en zorgcentrum van Dokters van de Wereld werd in Parijs. Niet veel later, in de zelfde stad, volgden de eerste mobiele teams en een anonieme HIV-kliniek.
Op een internationale bijeenkomst van artsen op 31 maart 1990 in Krakow draagt Dokters van de Wereld bij tot de grondbeginselen van het Europees Handvest voor Humanitaire Actie dat inmengingsrecht geeft aan humanitaire organisaties wanneer levens op het spel staan.
jaren 90 EN DE BELGISCHE TAK
De val van de Berlijnse muur luidt een nieuw tijdperk van internationale samenwerking in: meer conflicten, meer spelers en dus ook een complexere humanitaire sector.
Intussen breekt niet ver van huis de Joegoslavische burgeroorlog uit die een spoor van vernieling door de Balkan trekt. Dokters van de Wereld organiseert het eerste internationale konvooi dat medische hulpmiddelen naar het belegerde Sarajevo en andere steden in Kroatië en Bosnië brengt. We snellen ook Roemenië ter hulp waar Ceaucescu het land is ontvlucht.
Dokters van de Wereld maakt in de jaren 90 een enorme groei mee: er worden meer dan 70 projecten opgezet in 50 verschillende landen. De oorlog in de Balkan noodzaakt Dokters van de Wereld om op grote schaal noodinterventies op te zetten aan de grenzen van Kosovo, Macedonië, Albanië en Montenegro.
Ook bij conflicten in Rwanda, Tsjetsjenië, Zuid-Timor en Oost-Zaïre worden slachtoffers van oorlogsgeweld door onze teams geholpen. De vereniging roept hierbij openlijk op tot de veroordeling van de verantwoordelijken achter deze gruweldaden.
1997: dokters van de wereld belgië
In 1997 wordt de Belgische zetel van Dokters van de Wereld opgericht. Twee jaar later wordt Dokters van de Wereld-België een zelfstandige delegatie. Drie projecten in ons land bijten de spits af:
- Partnerschap met Samusocial Brussel: onze dokters versterken op vrijwillige basis de centra van Samusocial en trekt met een medisch kabinet op wielen door de Brusselse straten om daklozen gratis van medische hulp te voorzien
- Partnerschap met het Baron Lambert ziekenhuis: onze vrijwilligers mogen de gebouwen en het materiaal van het ziekenhuis beschermen. Zo kunnen onze patiënten ook kosteloos gespecialiseerde opvolging krijgen bij een gynaecoloog, dermatoloog, ophtalmoloog, enz…
- « Praat met Haar », project dat vrouwen in kwetsbare posities een luisterend oor biedt en medische hulp verleent (intussen Met Haar.)
dokters van de wereld belgië in volle groei
de eerste belgische zorgcentra
In het begin van het nieuwe millennium versterkt Dokters van de Wereld zijn positie, in binnen- en buitenland.
In 2007 trekken we de banden met Samusocial Brussel nog meer aan en wordt Dokters van de Wereld België de vaste medische partner tijdens het Winterplan. Elk jaar zetten we tientallen dokters, verpleegkundigen, onthaalmedewerkers en vrijwilligers in om daklozen in de opvangcentra van Samusocial te verzorgen.
In 2008 nemen we het Brusselse Zorg- en Onthaalcentrum over. Het centrum, dat we vandaag kennen onder de naam CASO – Centre d’Acceuil, de Soins et d’Orientation, ontfermt zih over mensen die uit de reguliere zorgboot gevallen zijn. Het wordt onze vaste standplaats in België.
Het jaar daarop slaat het Antwerpse zorgcentrum dezelfde weg in. Onder de nieuwe naam COZO – Centrum voor Onthaal, Zorg en Oriëntatie – verricht dit centrum hetzelfde werk als haar Brusselse broertje maar dan in een Antwerpse context.
belgië in de wereld
Dokters van de Wereld heet niet voor niets Dokters van de Wereld. De eerste missie onder Belgische vlag trekt in 2002 naar Noord-Mali (Gao, Menaka, Kidal), met als doel: zorg voor iedereen die het nodig heeft, de gezondheid van vrouwen verbeteren en voedings- en vaccinatiecampagnes op poten zetten voor kinderen. Ook vandaag blijft Dokters van de Wereld België in het land, met wisselende intensiteit. Hoewel onze activiteiten in Kidal in 2014 noodgedwongen werden stop gezet als gevolg van toenemende onveiligheid, zijn we intussen één van de enige aanwezige zorgverstrekkers in deze gevaarlijke regio.
In 2002 zenden we ook artsen uit naar de Democratische Republiek Congo om de gezondheidscentra in de zuidelijke regio Kasaï te versterken.
In 2004 stuurt Dokters van de Wereld een spoedmissie naar de gebieden getroffen door de tsunami in Zuidoost Azië. Die natuurramp heeft 240.000 slachtoffers gemaakt en Indonesië helemaal verwoest heeft. We zetten er noodhulp op voor de overlevenden, helpen bij de heropbouw van vernielde ziekenhuizen en slagen erin om het epidemiegevaar in te dijken dankzij een snelle en efficiënte organisatie.
2010 : nieuwe projecten en noodinterventies
In de jaren 2010 blijven de projecten van Dokters van de Wereld België zich vermenigvuldigen en krijgt de organisatie meer dan ooit erkenning voor haar engagement en expertise.
De zorgcentra in Brussel en Antwerpen zijn niet langer genoeg. Ook buiten deze steden is de nood hoog. Daarom richt Dokters van de Wereld België zorgantennes op in La Louvière (2012), in Oostende (2014), Namen (2016) en Zeebrugge (2017).
Daarnaast worden de al bestaande projecten naar een hoger niveau getild: projet ‘Met haar’ blijft verder groeien en uitbreiden en ook het CASO krijgt er een tandartsenkabinet bij.
Naast de vaste posten wil Dokters van de Wereld meer zelf op zoek gaan naar mensen die mogelijks onze zorg nodig hebben en er nergens anders aan geraken. Met de jaren wordt de mobiele werking steeds belangrijker. In 2013 trekt de eerste Medibus, een medisch kabinet op wielen, door Brussel, gevolgd door een Henegouws broertje in 2017.
In 2016 openen twee integrale zorgcentra hun deuren. Het zijn innovatieve ankerpunten voor een meer holistische benadering van zorg waarin verschillende disciplines onder één dak samenkomen.
In de rest van de wereld blijft Dokters van de Wereld actief. Op plaatsen waar ze al aanwezig was, wordt de werking uitgebreid.
Zo lanceren we verschillende langetermijnprojecten, in Tunesië (Gafsa in 2013 en Sidi Bouzid in 2016), in Niger (2015) en op andere locaties in Mali en Congo. In Congo groeit een vruchtbare samenwerking met het Panzi ziekenhuis van dokter Denis Mukwege, die in 2018 werd genomineerd voor de Nobelprijs van de Vrede.
Op andere locaties nemen we een meer ondersteunende houding aan, door partners op het terrein te ondersteunen en krachtige banden te smeden met changemakers in de lokale gemeenschappen. Dat doen we in Burkina Faso met Keoogo en in Benin met Terres Rouges, die zich beiden al jaren inzetten voor straatkinderen.
Ten slotte krijgt de Belgische delegatie ook steeds meer ervaring en erkenning voor haar geëngageerde tussenkomst in noodsituaties, zoals de aardbeving in Haïti in 2010, tyfoon Haiyan in de Filipijnen, de aardbeving in Nepal van 2015, de hongersnood in de Hoorn van Afrika in 2017 en sinds het begin van het conflict een verscheurd Syrië.
migratie en opvangcrisis
Dokters van de Wereld ontfermt zich al van bij het prille begin over mensen onderweg of op de vlucht. Net zoals daklozen of mensen zonder verblijfspapieren, bengelt deze groep helemaal onderaan de samenleving en zijn vaak het meest kwetsbaar. Dokters van de Wereld België werkt al sinds 2013 met migranten in Marokko, in de regio’s Oujda en Rabat. Later, in 2014, volgt een soortgelijke missie in Agadez, Niger, de stad waar jaarlijks duizenden vluchtelingen zich opmaken voor de gevaarlijke tocht door de Sahara. Sinds 2016 doen we hetzelfde voor migranten in de Tunesische hoofdstad Tunis.
Intussen zijn we April 2015. Enkele schamele, overvolle bootjes met honderden migranten uit Afrika en het Midden-Oosten op weg naar Europa zinken naar de bodem van de Middelandse zee. De overlevers raken tot in Europa. Hun droom om hier een beter leven te beginnen draait echter uit op een nachtmerrie in mensonwaardige kampen waar geen houdbaarheidsdatum aanhangt. Europa wordt meegesleurd in een migratiecrisis. In realiteit kreunt het oude continent eerder onder een opvangcrisis waarin de Europese gastvrijheid en solidariteit ver onder het nulpunt zakken. Dokters van de Wereld blijft niet stil toekijken en gaat het veld op.
Ook België ontsnapt niet. In de zomer van 2015 trekt de Dokters van de Wereld als één van de eerste organisaties naar het Brusselse Maximiliaanpark. Eerst met een Medibus, later vanuit een geïmproviseerd dokterskabinet in een tent, ontfermen onze teams zich over migranten die in afwachting van een afspraak bij de Dienst Vreemdelingenzaken genoodzaakt buiten kamperen. Winter wordt zomer en uiteindelijk krijgt ons kabinet een vaste plek in een gebouw aan het Noordstation. Ook elders in Europa, van Griekenland tot de Balkan en Kroatië, kunnen gestrande asielzoekers die aan hun lot worden overgelaten terecht voor medische hulp en ondersteuning bij Dokters van de Wereld, wachtend op een antwoord dat mogelijks nooit komt.
In de nasleep van die zomer blijft het hele continent struikelen over politieke breuklijnen. De lidstaten zijn verdeeld over hoe de opvangcrisis moet worden aangepakt en de kluit wordt telkens doorgespeeld. Dokters van de Wereld komt tussen op twee fronten. In binnen- en buitenland geven we medische hulp aan vluchtelingen die in precaire omstandigheden leven en nergens anders zorg krijgen, vooral aan vrouwen en kinderen die vaak het meest kwetsbaar zijn. Daarnaast kloppen we ook op tafel. We komen op voor veilige en legale toegangswegen naar Europa, maken mensenrechtenschendingen in de kampen openbaar en blijven de mensonwaardige Europese migratiepolitiek aanklagen, zolang er niets verandert.
In September 2017 zetten we ons mee in om een humanitaire Hub te creeëren voor mensen onderweg of op de vlucht in ons land. Dokters van de Wereld krijgt er echter stilaan genoeg van dat het initiatief moet komen van burgers en onafhankelijke organisaties terwijl een politieke oplossing uitblijft. Daarom sturen we een gezamelijke oproep met het Burgerplatform voor Hulp aan Vluchtelingen, Vluchtelingenwerk, Artsen zonder Grenzen, Oxfam en Caritas International, naar de overheid om haar verantwoordelijkheid op te nemen en opvangcentra te voorzien voor transitmigranten.
Inschrijven voor de nieuwsbrief
Contactez-nous
Dokters van de wereld
Doe een gift: BE26 0000 0000 2929
Kruidtuinstraat 75, 1210 Brussel
+32 (0) 2 225 43 00
info@doktersvandewereld.be
BTW: BE 0460.162.753
