Winterplan 2019-2020 Het Brussels Gewest ontplooit noodhulp aan en duurzame inschakeling van daklozen

Complementariteit van de maatregelen

Onder impuls van Brussels Minister van Welzijn en Gezondheid, Alain Maron, wordt het Winteropvangplan voor het eerst ontplooid via een geïntegreerde gewestelijke coördinatie door Bruss'help. Dit moet het mogelijk maken om de uitputtingseffecten van een versnipperde coördinatie te voorkomen, de complementariteit van de maatregelen te bevorderen en de gediversifieerde aanpak op het werkveld naar waarde te schatten met het oog op een coherente bijstand aan daklozen. Deze nieuwe aanpak van de Regering besteedt bijzondere aandacht aan de afstemming tussen de dag- en nachtopvang, maar ook aan de complementariteit tussen de acties die het hele jaar door worden uitgevoerd en de specifieke voorzieningen voor de winter.

Kwantiteit en kwaliteit: meer middelen om daklozen te helpen

Concreet gezien, worden er dit jaar bijna 3199 opvangplaatsen gefinancierd. Het betreft met name:

• 2149 plaatsen die het hele jaar door beschikbaar zijn: 985 plaatsen in Opvangtehuizen, 48 plaatsen in het centrum Ariane, 48 plaatsen in het centrum Pierre d’Angle, 378 plaatsen in de vzw Samusocial en 400 plaatsen via het “Brussels Refugees”-Platform.
• met 1050 extra plaatsen voor de specifieke winteropvang door de volgende actoren: New Samusocial (740 plaatsen), het Rode Kruis (250 plaatsen) en 2 innovatieve projecten – ISSUE en FPL – (60 plaatsen).

Deze plaatsen zijn gekoppeld aan de uitbreiding van de dagopvangcapaciteit voor daklozen door de gemeenten en OCMW's (“Chauffoirs”: 450 plaatsen) en het “Winter 86.400”-netwerk: 628 plaatsen binnen de 9 diensten.

Voor de volledige winterperiode voorziet de GGC in een totale financiering van 6.267.666 euro waaraan een federale subsidie van 1.323.000 euro wordt toegevoegd.

Naast het aantal plaatsen, staat de kwaliteit van de sociale hulp aan de betrokken personen centraal. Het plan voorziet daarom in onderdak bij wijze van "hersteltijd" voor de daklozen.

Deze hersteltijd wordt gewaarborgd door de extra noodopvangplaatsen en een verhoogde dagopvangcapaciteit. Daarnaast, wordt dit jaar gekenmerkt door een verdubbeling van het aanbod aan plaatsen waar daklozen een middagdutje kunnen doen (Pierre d’Angle) en even op adem kunnen komen.

Een andere verandering betreft de uitbreiding van de middelen voor het “Winter 86.400”-Netwerk, wat zich zal vertalen in een nieuwe “Rolling Douche”-permanentie, een huisvestingscoach-dienst (vzw ‘t Eilandje) en langere onthaaluren tijdens de hele winterperiode (vroegere openingsuren en latere sluitingsuren 7 dagen per week). Naast de opvang in een verwarmde en beveiligde ruimte, wordt er ook voorzien in een hele reeks eerstelijnsdiensten: ontbijt, maaltijden, soepen, koffie, maar ook douches, zorgverlening, was, sociale vestiaire, enz.

De voorziening is echter niet alleen humanitair van aard. Zo gaat zij voor elke persoon eveneens gepaard met de nodige begeleiding om hem of haar definitief van de straat te halen in het kader van een duurzaam huisvestingsproject. Deze "nood-inschakelingsfrontlinie" zal vorm krijgen via:

• Een betere psychosociale begeleiding en toegang tot de zorgverlening door elke operator (New Samusocial, Winter 86.400, Federaal Centrum CAW - Rode Kruis - Dokters van de Wereld, Ariane en Pierre d'Angle).
• Een betere begeleiding (gepersonaliseerde coaching) voor personen in het kader van een duurzame herhuisvestingsoplossing (vzw ‘t Eilandje).
• De ontwikkeling van gerichte samenwerkingen met OCMW's op opvangplaatsen met het oog op de (her)openstelling van de sociale rechten.
•  

Plaats voor innovatie om nieuwe oplossingen te testen

Het is ook de seizoensgebonden logica die moet worden omgevormd tot een nieuwe aanpak die gebaseerd is op een logica waarin de begeleiding van personen in hun specifieke situatie centraal staat.

Deze aanpak zal resulteren in verschillende testprojecten. Zo zal het ISSUE-project in het kader van de door de OVM’s ter beschikking gestelde appartementen een alternatief bieden voor de collectieve noodhuisvesting.

Dit project waarin het consortium Pierre d'Angle, Samusocial, Diogène en SMES-B zijn krachten bundelt met ‘t Eilandje (Projectcoördinator), zal verschillende voorzieningen ter beschikking stellen: globale psychosociale begeleiding afgestemd op de behoeften van de persoon/familie, begeleiding bij het vinden van een woning die is aangepast aan het inkomen en de wensen van de persoon/familie en hulp bij de nieuwe duurzame huisvesting.

Een cultuur waarin de identificatie van de behoeften en de evaluatie centraal staan

Tijdens de winterperiode zal dus een gediversifieerde waaier aan verenigingen en publieke actoren met elkaar samenwerken. Deze transversale samenwerking vindt vandaag echter al grotendeels plaats. Wat de toegang tot de zorgverlening betreft, zijn de werkzaamheden van de Dokters van de Wereld in het centrum New Samusocial, het federaal centrum en het centrum HUB Welcome Refugees hiervan een goed voorbeeld. Voor anderen, zal het een primeur zijn met mogelijkheden om nieuwe antwoorden op de behoeften te vinden.

In dit kader zal bijzondere aandacht worden besteed aan de gemeenschappelijke identificatie van de behoeften om de voorzieningen (her)aan te passen. Bruss'help zal in overleg voorzien in een monitoring die zo dicht mogelijk aansluit bij de realiteit van het werkveld om de gezamenlijke actie met en voor de deelnemers te begeleiden en te verbeteren.

Medische hulpverlening door Dokters van de Wereld

Dokters van de Wereld is verantwoordelijk voor het medisch winterplan in de daklozenopvang.  Mobiele teams van onthaalmedewerkers, artsen & verpleegkundigen zullen verschillende avonden per week actief zijn in de 4 Brusselse winteropvangcentra. In totaal worden bijna 70 vrijwilligers ingezet.   "We zijn nog op zoek naar onthaalmedewerkers, verpleegkundigen en artsen die vrijwillig aan de slag willen gaan in de winteropvangcentra.  De vacatures zijn op onze website te bekijken." 

"Daklozen hebben meer gezondheidsproblemen dan de gemiddelde bevolking.  Door het harde leven op straat kampen ze vaker met chronische ziektes,  huid- en luchtwegeninfecties  en gewrichtsaandoeningen. Tegelijk hebben daklozen in vergelijking met een gewone Belg minder toegang tot zorg.  Dat tekort willen we wegwerken door in de winter verhoogd aanwezig te zijn in de opvangcentra van de Brusselse en de federale regering."   

"Dokters van de Wereld is  trouwens niet enkel tijdens de winter actief: daklozen  kunnen het hele jaar terecht in  ons vaste zorgcentrum in Brussel.  Daarnaast is er ook de medibus die het hele  jaar door naar daklozen trekt in de Brusselse straten en in de stations."