Kroatië
Bosnië en Herzegovina
“Naakt in de rivier geduwd en geslagen terwijl de politie spullen in brand steekt”: wangedrag tegenover vluchtelingen aan de Kroatisch-Bosnische grens
“Met het oog op de Europese verkiezingen, focussen we op wat gaande is aan de Kroatisch- Bosnische grens. Daar worden vluchtelingen en migranten onder het mom van een ‘flink’ beleid elke dag geslagen, vernederd en behandeld als opgejaagd wild.”
Het nieuwe migratiepact belooft meer van ditzelfde wrange recept: zoveel mogelijk mensen buiten Europa houden, en hierbij zo min mogelijk menselijkheid aan de dag leggen.
Na vijf jaar mentale hulpverlening voor vluchtelingen aan de grens van Kroatië en Bosnië, maakt Dokters van de Wereld een zwarte eindbalans op: “Onder het mom van efficiënt grensbeleid laat Europa oogluikend toe dat kinderen, vrouwen en mannen levenslang worden getraumatiseerd. En met het nieuwe migratiepact dreigt de situatie nog verder te verslechteren.”
Dokters van de Wereld was vanaf 2019 tot 2024 verantwoordelijk voor de mentale hulpverlening van vluchtelingen en migranten die tijdelijk verblijven in kampen in Sarajevo en aan de grens van Bosnië-Herzegovina, om vervolgens in de meeste gevallen via Kroatië verder te reizen naar Europa.
Het is op die grensovertocht tussen Bosnië en Kroatië dat het morele kompas en mensenrechten al vele jaren zoek zijn: “Mannen, kinderen en vrouwen worden naakt gestript en in ijskoud water geduwd, tanden en voeten worden gebroken, kledij en bezittingen worden afgepakt of in brand gestoken, zwangere vrouwen worden geslagen.”
Elke dag behandelden onze psychologen in en buiten de Bosnische opvangkampen mensen met traumatiserende pushbacks achter de rug. Uit cijfers blijkt dat deze pushbacks wijdverspreid zijn: naar schatting vonden in tussen 2020 en 2023 meer dan 25.000 gewelddadige pushbacks plaats op de grens van Bosnië en Kroatië. In 90% gaan die gepaard met geweld zoals slaan met stokken, bedreigen met geweren, schieten met rubberkogels, vuistslagen, blootstelling aan koude en water, naaktfouilleringen of het afpakken of vernietigen van persoonlijke spullen.
Trauma bovenop trauma
Momenteel is 65% van de vluchtelingen in Bosnië afkomstig uit Syrië, Iran of Afghanistan: “Dat zijn mensen die op vlucht zijn geslagen voor gewelddadige regimes. Het geweld dat ze hier meemaken, komt bovenop het psychisch leed dat ze al in hun thuisland en onderweg naar hier hebben meegemaakt.”
De combinatie van deze meervoudige trauma’s, de slechte leefomstandigheden en onzekerheid laten zware littekens na, zo blijkt uit de cijfers van Dokters van de Wereld: “De afgelopen 4 jaar kwamen 32.000 mensen langs in onze mentale zorgprojecten in Bosnië. Daarbij kwamen angstoornis (32%), depressieve symptomen (21%) en ernstige slaapproblemen (20%) het vaakst voor. 7% liet weten te kampen met suïcidale gedachten of (overmatig) gebruik van geneesmiddelen of drugs.
Nieuw migratiepact nieuwe slag in gezicht voor vluchtelingen
Ondanks de talloze rapporteringen over de mensenrechtenschendingen, blijft Europa niet alleen structureel wegkijken van het menselijke leed maar gaat ze zelfs nog een stap verder: “Het nieuwe migratiepact dat in december vorig jaar werd goedgekeurd zet nog meer in op drones, prikkeldraad, grenspatrouilles en detentiecentra. Tegelijk zijn er te weinig garanties over het monitoren en waarborgen van mensenrechten.
Na vijf jaar verlaat Dokters van de Wereld het project omdat er door een gebrek aan financiering geen garantie is om dezelfde hoogwaardige en kwalitatieve geestelijke gezondheidszorg te kunnen garanderen. De organisatie blijft actief op de andere Europese migratiehotspots in Kroatië, Griekenland, Frankrijk, Italië, Spanje en Engeland.
©Olivier Papegnies
Verder lezen
Inschrijven voor de nieuwsbrief
Contactez-nous
Dokters van de wereld
Doe een gift: BE26 0000 0000 2929
Kruidtuinstraat 75, 1210 Brussel
+32 (0) 2 225 43 00
info@doktersvandewereld.be
BTW: BE 0460.162.753