Psychische hulpverlening voor vluchtelingen aan de grens van Bosnië

Context

Volgens cijfers van de Verenigde Naties kwamen tussen januari en juni 2019 zo’n 35.000 vluchtelingen aan in Bosnië. De meerderheid van hen wil doorreizen naar Europa via Kroatië, dat grenst aan Bosnië.  Het gaat vooral over mensen uit Pakistan (34%), Iran (12%), Syrië (11%), Afghanistan (10%) en Irak (9%). 1 op 10 is naar schatting minderjarig.  13% bestaat uit reizende gezinnen.

Door de toegenomen controles aan de Kroatische grens en de toestroom via buurlanden Servië en Montenegro, zitten momenteel zo’n 7000 mensen vast aan de Bosnisch-Kroatische grens.  De 4 officiële opvangkampen in het grensgebied bieden plaats aan 3200 mensen en zitten vol.  De overige vluchtelingen, zo’n 4000 mensen, overleven clandestien, bij particulieren, in gekraakte woningen of op straat.

De toegenomen instroom zorgt voor toenemende spanningen op het terrein. De humanitaire dienstverlening kan de instroom niet aan en de onvrede bij de lokale bevolking neemt toe. Daarnaast is er sprake van gedwongen pushbacks vanuit Kroatië naar Bosnië.  Verschillende organisaties bevestigden dat deze pushback gepaard gaan met fysiek geweld.  
 

Wat doet Dokters van de Wereld?

Dokters van de Wereld is sinds april 2019 actief in 3 kampen aan de grens met Bosnië.  Onze teams met psychologen en cultureel bemiddelaars verlenen er psychologische hulp. Hierbij leggen we de focus op meisjes en vrouwen, en richten we ons bijkomend op de detectie, behandeling en preventie van seksueel geweld.

Waarom mentale hulp?

Vluchtelingen onderweg hebben de facto een verhoogd risico op geestelijke gezondheidsproblemen. Die ontstaan door de het verlies van hun thuis, status en cultuur, vaak in combinatie met het verlies van familieleden en kinderen. Naast de trauma’s van oorlog en conflict gaat het vluchtelingenleven zelf gepaard met extreem veel stress, identiteitsverlies, angst en uitzichtloosheid. 

Onderzoek door Dokters van de Wereld in Kroatië (2019) becijferde dat 57.8% van de vluchtelingen bovengemiddeld scoren op de schaal van angststoornissen en dat 67,4% bovengemiddeld scoort op de schaal van depressie. 

Vrouwen en meisjes op de vlucht lopen ten slotte een grotere kans het slachtoffer te worden van seksueel geweld.

Concreet?

Concreet ondersteunt Dokters van de Wereld zowel de vluchtelingen als humanitaire medewerkers in Bosnië met mentale hulpverlening en begeleiding van meisjes en vrouwen die een risico lopen of geconfronteerd werden met gender based violence :

- We bieden vormingen rond het opsporen en behandelen van ‘gender based violence’ of seksueel geweld aan de humanitaire medewerkers, het ministerie van gezondheid en het zorgpersoneel dat werkt met de vluchtelingen in Bosnië.
- We bieden psychotherapie aan meisjes en vrouwen in de 3 kampen aan de grens van Kroatië en Bosnië.  We geven zowel individuele therapie als collectieve groepstherapie.  Maandelijks begeleiden we gemiddeld 80 meisjes en vrouwen.  Ongeveer 30 van hen zijn overlevers van gender based violence. Zij worden verder behandeld en medisch en psychisch opgevolgd. 
- We bieden empowerment en ‘life skill’- programma’s aan bij de meisjes en vrouwen in het centrum. Het doel hiervan is het verminderen van symptomen van angst en depressie.  Maandelijks nemen zo’n 600 meisjes en vrouwen deel aan deze activiteiten. 
- We identificeren medische noden op het vlak van seksuele en reproductieve zorg. Dat kan gaan over zwangerschapsscreening, contraceptie of bijvoorbeeld het testen op SOA’s. Wie gespecialiseerde hulp nodig heeft wordt door ons verder begeleid naar een gynaecoloog.