De Nobelprijs voor de vrede moet ons ook in België mobiliseren

Met de toekenning van de Nobelprijs voor de vrede aan Nadia Murad en Denis Mukwege, wil het Nobelcomité verkrachting als oorlogswapen afkeuren en het belang van de strijd tegen deze epidemie benadrukken. Al snel kenden de laureaten deze prijs toe aan alle slachtoffers van verkrachting en seksueel geweld op elk continent en de benadrukten ze het belang van het eerherstel, ook juridisch.

Grote uitdagingen ook in België

Deze Nobelprijs stelt dan ook ons als land voor een verantwoordelijkheid: want ook België staat voor grote uitdagingen als het gaat over het voorkomen en bestrijden van seksueel geweld.   

Vandaag worden 3 op de 10 Europese vrouwen geconfronteerd met seksueel geweld. Dat betekent dat onze straten bevolkt worden door honderdduizenden vrouwen die te maken krijgen met seksueel geweld. Dat is een duizelingwekkend cijfer.   

Als organisaties die werken rond de gezondheid van vrouwen, kunnen we getuigen over de structurele aard van het geweld tegen vrouwen, gewoon omdat ze vrouwen zijn.  Seksueel geweld is ook in ons land een sociaal mechanisme waarbij vrouwen nog steeds in een positie van ondergeschiktheid worden gedwongen.

Daarom willen we ook in ons land schaal en omvang van het seksueel geweld onder de aandacht brengen. En willen we oproepen om meer inspanningen te leveren.  Er zijn heel wat actieplannen die aan preventie en begeleiding doen, maar dat wil niet zeggen dat we er zijn. De realiteit is en blijft immers dat naar schattting 4 op 5 slachtoffers niet wordt geïdentificeerd of niet durft spreken. Wat aan de oppervlakte verschijnt is slechts het topje van de ijsberg.

We zitten vandaag in de aanloop van de verkiezingen. Daarom willen we een onderbelicht thema op de politieke en electorale agenda zetten: hoe garanderen dat alle vrouwen meteen weten waar en tot wie ze zich moeten richten als ze slachtoffer zijn geworden of dreigen te worden van seksueel geweld? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat we als burger weten  hoe we adequaat kunnen reageren als we getuige zijn van seksueel geweld?  Vandaag gaat het om een minderheid. Met een meerderheid die wel wil helpen maar vaak niet weet hoe.  Niettemin is er al sprake van een echte verbetering: heel wat politiediensten hebben de afgelopen jaren expertise opgebouwd omtrent dit probleem.  Er is ook heel wat werk verricht op vlak van een holistische aanpak van de slachtoffers.

Toch zijn we nog ver verwijderd van een globale totaalaanpak. Pilootprojecten moeten omgezet worden in verankerd beleid. Gespecialiseerde diensten moeten geïntegreerd worden in toegankelijke diensten overal in België.  Het aantal vrouwen dat vandaag gebrekkig wordt begeleid is nog altijd veel te groot.

leren om slachtoffers van geweld te herkennen en te helpen

Daarnaast moeten we meer inspanningen leveren om deze vrouwen tegemoet te komen. Vandaag dienen ze zelden een klacht in. Praten ze er weinig over en hebben ze weinig hoop op ondersteuning. En ze hebben gelijk: in het gros der gevallen worden slachtoffers van seksueel geweld in ons land niet optimaal  ontvangen en geholpen.  Gezondheidswerkers, werkgevers, politieagenten, advocaten en burgers: elk van ons moet leren om slachtoffers van geweld te herkennen en te helpen en  begeleiden naar de juiste diensten, als ze bestaan.

De komende legislatuur moet de uitdaging aangaan om het ongewilde stilzwijgen van 4 op de 5 slachtoffers te doorbreken.  Want slechts een minderheid heeft het geluk om gesteund en gesterkt te worden door mensen als Dr. Mukwege en Nadia Murad.