6 maanden hulpverlening in de buurlanden van Oekraïne: een overzicht van wat we doen

Zij worden sindsdien geconfronteerd met traumatiserende gebeurtenissen: blootstelling aan geweld; verlies van geliefden; van huizen en bezittingen; slechte leefomstandigheden; gebrek aan toegang tot voldoende voedsel; ziekte en een gebrek aan toegang tot de gezondheidszorg.

Daarom is Dokters van de Wereld actief met noodprogramma’s in 4 buurlanden van Oekraïne: Polen, Slovakije, Roemenië en Moldavië. Een overzicht van 6 maand noodhulp in tijden van oorlog. 

Mentale hulpverlening in Polen

• 560 psychologische Eerste Hulp consultaties
• 67 doorverwijzingen voor gespecialiseerde mentale hulp
• 1 lokale partner   

Sinds 24 februari staken ongeveer 5,8 miljoen mensen de grens over naar Polen. Dat betekent dat ongeveer 50% van de gevluchte Oekraïense burgers zich in Polen bevinden.

In Polen voerden onze collega’s van de Franse delegatie van Dokters van de Wereld begin maart 2 assessments uit: we bezochten de verschillende grenspunten, transitcentra en opvangcentra in de Poolse steden. Van daaruit maakten we een balans op van de situatie en de meest urgente noden in het land.  

Uit die assessments bleek er een groot tekort te zijn op het gebied van mentale hulpverlening: slechts weinig ngo’s of verenigingen in de transit- en opvangcentra focusten zich immers op mentale hulpverlening. Sindsdien hebben we Mental Health programma’s uitgebouwd en verlenen we Psychologische Eerste Hulpconsultaties in de geselecteerde transitcentra.

Een mobiel team in Slovakije

• 1 mobiel team en hotline
• 1195 mensen bereikt

Slovakije wordt momenteel geconfronteerd met de grootste vluchtelingencrisis ooit: naar schatting zijn 668.000 Oekraïense burgers  naar Slovakije gevlucht voor bescherming. Alle geregistreerde vluchtelingen hebben in Slovakijke een tijdelijke beschermingsstatus gekregen. Die zorgt ervoor dat de toegang tot de zorg wordt gegarandeerd.Toch zijn er nog hiaten. Zo wonen heel veel vluchtelingen   in privé-accomodaties in de regio Banska Bytrisca. Maar zij zitten vaak ver verspreid van de verschillende zorgdiensten. Daarom is Dokters van de Wereld gestart met een hotline en een mobiel team. Het mobiele team bestaat uit een arts en een verpleegkundige  en trekt naar de mensen die via de hotline hebben laten weten dat ze nood hebben aan medische hulp.   Daarnaast begeleiden we mensen naar de juiste sociale, juridische en psychologische diensten. 

Roemenië : hulpverlening voor vluchtelingen én kwetsbare Roemenen.

• Actief in 6 steden
• Actief in 5 opvangcentra
• 1 mobiel team aan de grens
• 1865 consultaties uitgevoerd

Al heel vroeg in het conflict was een mobiel medisch urgentieteam van Dokters van de Wereld actief langs de grens van Roemenië.  Dat deden we eerst in Siret, waarna we het gebied uitbreidden naar 4 andere plekken (Radauti, Dumbraveni, Milisauti, Suceava).

De meeste vluchtelingen (naar schatting 1 miljoen) trekken echter naar Boekarest omwille van economische redenen. Na een assessment stelden we verschillende pijnpunten vast. Zo observeerden we een gebrek aan coördinatie tussen de vershillende zorgdiensten, moeilijkheden voor de Oekraïense burgers om toegang te krijgen tot zorg, een gebrek aan detectie en behandeling van seksueel geweld en abortus en een algemene vermoeidheid en burnout bij de hulpverleners. Daarnaast stelden we vast dat ook Roemeense burgers aan de rand van de samenleving er niet in slagen om toegang te krijgen tot het zorgsysteem.

Op basis van deze zorgwekkende analyse, is Dokters van de Wereld gestart met de inzet van mobiele medische en psychologische teams. Die trekken naar de verschillende opvangcentra voor Oekraïense vluchtelingen in de stad.

Omdat we ook een gebrek aan zorg vaststelden bij de meest kwetsbare Roemeense burgers zijn we tegelijk gestart met het aanbieden van medische en mentale zorg voor de armste en uitgesloten Roemeense burgers. Concreet trekken we met teams van hulpverleners naar 2 gemeenschapscentra in Boekarest waar daklozen, sekswerkers, Roma en druggebruikers langskomen. 

Mentale hulpverlening in Moldavië

Moldavië telt met zo’n 89.000 Oekraïens vluchtelingen de kleinste instroom. Toch is ook voor deze groep extra hulp nodig. Zo stelden we vast dat er een gebrek is aan psychologische ondersteuning bij burgers die net waren aangekomen in het land. Daarom zijn we gestart met mentale hulpprogramma’s. Teams van psychologen trekken naar 3 locaties waar we mentale hulp verlenen aan vrouwen en kinderen. Daarnaast bieden we ook psychosociale ondersteuning aan de vrijwilligers en gezondheidsmedewerkers zelf.