Een blik achter de schermen van ons dagcentrum voor daklozen: een stukje oase voor wie op straat leeft

Elke dag verwelkomt Dokters van de Wereld zo’n 140 daklozen in het Jacques Brel-centrum. De  Brusselse jeugdherberg werd door Dokters van de Wereld tijdelijk omgebouwd tot een dagcentrum voor daklozen.  Sinds  10 april zijn een 40-tal vrijwilligers aan de slag  in 15 verschillende functies.

De meerderheid bestaat uit mannen (91%), van wie 79% 'stamgasten' zijn die minstens één keer eerder zijn langsgekomen. Ze komen voornamelijk uit Marokko, Bulgarije, Eritrea of België, hoewel er ook veel andere nationaliteiten vertegenwoordigd zijn.

Olivier:  “niet bang voor het virus.”

Olivier, 51 jaar oud, gaat al jaren naar opvangcentra. “Ik ben in minstens 15 centra geweest. Maar elke keer word ik eruit gegooid vanwege mijn alcoholprobleem”, legt hij uit.

Door zijn alcoholverslaving verloor Olivier zijn baan en werd hij werkloos. Hij verloor al snel de pedalen en hij kon zijn huur niet meer betalen. “Zo ben ik op straat beland. En omdat ik geen plaats meer had om te wonen, verloor ik mijn vast adres en mijn recht werkloosheidsuitkering. Dus nu ben ik afhankelijk van het OCMW.”

Het Jacques Brel-centrum is een oase van rust in zijn dagelijks leven. Hij komt hier  uitrusten op een in de speciale siestaruimte, neemt een douche en eet een maaltijd.  “Ik hou  niet van de sfeer deze lockdown omdat alles op straat doods is. Maar ik ben niet bang voor het virus. De regering overdrijft.”

In het Jacques Brel-centrum komt 3 op de 4 mensen langs voor een maaltijd.  4 op de 10 neemt een douche en een derde van de bezoekers gaat uitrusten en dutten in de siestaruimte. De wasserette, die sinds 1 mei 3 keer per week operationeel is, wekt interesse bij 3% van de mensen.

“Sinds de opening van het centrum op 10 april hebben we 2.193 maaltijden geserveerd, 828 slaapplaatsen en 1.195 douchebeurten aangeboden. Jammergenoeg kunnen we maximaal 70 mensen laten douchen en moeten we elke dag mensen weigeren.  We sturen ze dan naar partnerorganisaties zoals Hobo of Doucheflux, afhankelijk van waar ze het gemakkelijkst terecht kunnen", legt Maïté Machado uit, die verantwoordelijk is voor de het onthaal. 

Ook Massimo komt iedere dag naar het centrum. Maar vandaag had hij minder geluk: hij kan vandaag niet douchen.

In Marokko behaalde hij zijn diploma en studeerde hij voor patisserie. Op 37-jarige leeftijd kwam hij naar Europa omdat hij hoopte zijn leven te verbeteren. Onlangs zijn al zijn spullen gestolen en hij heeft nu enkel nog een kleine plastieke boodschappentas. “Het is anderhalve maand geleden dat ik in België aankwam, net voor de lockdown. In het begin verbleef ik in hotels voor €80 per nacht. Nu kan ik het me niet meer veroorloven. Ik heb geen geld meer. Sinds de lockdown zijn trouwens  alle hotels gesloten. Ik slaap overal een beetje, een vriend van me liet me wat slaapplaatsen zien.

Gerekruteerd via zoom

We ontmoeten ook vrijwilliger Irene die in deze bijzondere tijd kwetsbare mensen wilde helpen. “Ik werd aangeworven als vrijwilliger voor Dokters van de Wereld door middel van Zoom (een online vergaderplatform) en ik kon na een gesprek en  een paar controles meteen aan de slag. Ik kwam vorige week elke dag naar het centrum. Vanaf nu kom ik 2 of 3 keer per week, de weken dat mijn kinderen niet thuis zijn”.

Irene werkt in de refter en in de keuken: “Ik maak de tafels schoon, verwarm het eten en deel het uit.  Ik waak er ook voor dat de social distancing regels gevolgd worden.”  

Haar motivatie? De rijkdom van de sociale contacten: “De profielen van de mensen zijn enorm gekleurd:  er zijn migranten, Belgen die hun baan zijn kwijtgeraakt,en nog veel meer verschillende situaties. Het is echt heel verrijkend om de tijd te nemen om met hen te praten. Vorige week was een van de bezoekers bezig met  een videogesprek met zijn familie in Marokko en vroeg me om mee op de video te komen. Dit raakte me heel erg.”