Eredoctoraat KULeuven en UCLouvain voor Dokters van de Wereld

Aanvaardingstoespraak 03/02/2025

Mevrouw de Rector, Mijnheer de Rector, gewaardeerde professoren, geachte gasten, beste collega’s,

Met diepe dankbaarheid en trots sta ik hier namens Dokters van de Wereld, of Médecins du Monde, zoals we in het Frans zeggen. Dit eredoctoraat is een diepgaande erkenning van de onvermoeibare toewijding van onze vrijwilligers en medewerkers. Of het nu in landen als Mali, Niger of Tunesië is, of gedurende de afgelopen 25 jaar hier in België—in Brussel, Antwerpen, Oostende, Charleroi of La Louvière—blijven we bevestigen dat het recht op gezondheid geen voorrecht is maar een universeel mensenrecht.

In het oosten van de Democratische Republiek Congo, in Zuid-Kivu, wachten onze teams met een bang hart terwijl ze zich voorbereiden op het naderende oorlogsgeweld. In Bukavu, op dit eigenste moment, staat iedereen paraat om de gevechten tegemoet te treden die steeds dichterbij komen. Maar vooral bereiden ze zich voor op een humanitaire crisis wanneer families gedwongen worden te vluchten op zoek naar veiligheid.

Die families, die ontheemden, zien wij ook dagelijks in onze gezondheidsbussen en gezondheidscentra hier in België. Elke dag zijn we getuige van de menselijke tol van uitsluiting: mensen op de vlucht uit Gaza, Afghanistan of Eritrea, wier recht op onderkomen door de federale overheid wordt ontzegd, ondanks duizenden veroordelingen door Belgische rechtbanken. De levensomstandigheden hebben velen letterlijk ziek gemaakt. Ondertussen staat internationale samenwerking en solidariteit onder druk door ernstige bezuinigingen.

Uitsluiting treft ook Belgen. Tegen 2024 werden zij de tweede meest bediende nationaliteit binnen onze projecten in Vlaanderen, Brussel en Wallonië. Door stijgende huurprijzen en de oplopende kosten van dagelijkse benodigdheden worden te veel mensen gedwongen te kiezen tussen basislevensbehoeften en de dringende nood aan medische zorg. Ons gezondheidszorgsysteem is toegankelijk en efficiënt voor een groot deel van de bevolking, maar voor sommigen is toegang tot zorg bijna onmogelijk.

Onze grootste missie is ervoor te zorgen dat iedereen continue zorg krijgt—ongeacht afkomst, ongeacht juridische status, ongeacht persoonlijke levenskeuzes—en zonder oordeel. Dit is geen daad van liefdadigheid of een gunst; het is een kwestie van rechten.

Martin Luther King Jr. verklaarde ooit: “Wanneer ergens onrecht bestaat, wordt rechtvaardigheid overal bedreigd.” Deze woorden resoneren diep met onze missie. Wij geloven stellig dat wanneer zelfs maar één lid van onze gemeenschap van zorg wordt beroofd, rechtvaardigheid overal wordt ondermijnd. We weigeren werkeloos toe te kijken bij onrecht. Gesterkt door de overtuiging dat onze gezamenlijke inspanningen verandering kunnen brengen, geven onze toegewijde artsen, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers en ondersteunend personeel elke dag het beste van zichzelf. Hun onwankelbare toewijding wordt nu erkend door beide universiteiten, en deze erkenning vervult ons met immense trots en hoop.

Zoals gesteld in onze missieverklaring, is onze visie 'een wereld waar barrières voor gezondheid zijn overwonnen, een wereld waar gezondheid wordt erkend als een fundamenteel recht.' Geleid door deze visie, blijven we toegewijd om deze barrières te ontmantelen en een toekomst te bouwen waarin alle mensen—ongeacht waar ze geboren zijn of hoe ze leven—de zorg krijgen die ze verdienen.

Een oprechte dank aan beide universiteiten voor deze grote eer, aan onze promotors Prof. Van Lancker en mevrouw Borys, en aan iedereen die dit mogelijk heeft gemaakt.

Dank u. Merci.