Dokters van de Wereld is 10 jaar actief in Oostende: “veel patiënten zijn lokale Oostendenaars die geen aansluiting (meer) vinden bij het gewone zorgsysteem.”

Verdubbeling patiënten

In 2014, het eerste jaar van de zorgantenne, kwamen 120 mensen langs. In 2023 waren dat er bijna twee keer zoveel. “Elke donderdagvoormiddag hebben onze teams plaats voor maximaal 12 personen. Die plaatsen zijn bijna altijd volzet. Onze cijfers zijn het topje van de ijsberg: de vraag naar laagdrempelige gezondheidszorg in Oostende is in realiteit een stuk groter dan wat wij op één voormiddag per week kunnen bieden”, vertelt Ellen Verryt, Coördinator Vlaanderen voor Dokters van de Wereld.

Oostende kampt met een artsen-, psychologen- én tandartsentekort 

Uit de cijfers van Dokters van de Wereld blijkt dat 1 op de 3 patiënten beschikt over een zorgverzekering en dus in theorie toegang heeft tot zorg. Een opmerkelijk cijfer, dat volgens de organisatie mee verklaard kan worden door het chronische huisartsentekort in de kustregio: “Een deel van onze patiënten is wel degelijk aangesloten bij het zorgsysteem maar raakt omwille van huisartsentekort, patiëntenstops of pensioneringen niet meer binnen in een kabinet. Als laatste poging komen ze bij ons aankloppen.” 

69% is Belg, 54% is dakloos 

Volgens de recentste beschikbare data had 7 op de 10 patiënten die in 2023 langsgingen bij de Oostendse zorgantenne van Dokters van de Wereld de Belgische nationaliteit: “Een groot verschil met de eerste jaren van het project, toen de meerderheid van de patiënten bestond uit migranten in transit onderweg naar het Verenigd Koninkrijk. Die groep mensen hebben we door de veranderde migratiecontext de afgelopen jaren sterk zien dalen, terwijl het aantal Belgen dat langskwam op de Oostendse zorgantenne steeg”, aldus Mieke Ooms, die de zorgantenne al meer dan 10 jaar coördineert als vrijwilliger.

Lagere welvaartsindex 

De socio-economische context in Oostende speelt een cruciale rol: de welvaartsindex ligt in Oostende met 97 een stuk lager dan in de rest van Vlaanderen (107) en het aantal mensen met een verhoogde tegemoetkoming in de ziekteverzekering is er bijna dubbel zo hoog (21,2% t.o.v. 12,3% in Vlaanderen). "Daarnaast telt de regio 1.126 daklozen, dat is proportioneel gezien veel in vergelijking met andere Vlaamse steden. 54% van onze patiënten in Oostende in 2023 gaf dan ook aan dakloos te zijn.” 

Nummer 1: psychologische, verslavings- en tandzorg 

De voornaamste pathologieën die de zorgantenne ziet passeren, komen overeen met het profiel van mensen die leven aan de rand van de samenleving: met 20,8% domineren psychologische hulpnoden de lijst. Dat gaat dan in eerste instantie over alcohol en andere vormen van verslaving, gevolgd door angststoornissen, depressie en slaapstoornissen. “Wie leeft aan de rand van de samenleving kampt bovengemiddeld met mentale hulpnoden, terwijl net deze groep moeilijk de weg vindt naar mentale zorgverlening”, aldus Verryt. 

Met schurft, tandproblemen en infecties aan de huid en de luchtwegen bestaat ook de rest van de top 5 uit aandoeningen die bovengemiddeld voorkomen bij mensen die moeten overleven in precaire omstandigheden. 

Meer samenwerking 

Dokters van de Wereld blijft de komende jaren actief in Oostende: “We blijven inzetten op samenwerking met het lokale bestuur, ziekenhuizen, WGC’s, groepspraktijken en sociale organisaties. Daarnaast zoeken we naar manieren om de toegang tot mond- en tandzorg te verbeteren: momenteel kunnen onze patiënten hiervoor nergens anders terecht dan bij de spoeddienst. Hetzelfde geldt voor de omkadering van psychologische zorg.” 

Praktisch

De zorgantenne is ondergebracht in het Oostendse inloopcentrum van het CAW. Elke donderdagvoormiddag staat een team dat bestaat uit 1 maatschappelijk werkster,1 arts en 2 verpleegkundigen klaar. Het gehele Oostendse team bestaat uit 4 artsen, 8 verpleegkundigen en 1 coördinator, en dat al sinds 2014. De antenne is mogelijk dankzij de steun van CAW en apotheek Coppin.

Foto © Olivier Papegnies